“Asker Kaçağı” (Le Déserteur) sadece Fransa’da değil dünyanın bütün barışcı ve devrimci çevrelerinde bilinen, söylenen bir şarkıdır. Sözleri Boris Vian’a aittir. Kendisi de zaman zaman seslendirmiştir  ama ilk kez 1954 yılında söyleyen bizim kuşağın gözdelerinden Mouloudji’dir. Ben “Mevlitçi” derdim, derim.

Yıllar boyunca seslendirmeyen kalmadı neredeyse: Serge Reggiani, Juliette Gréco, Richard Anthony, Johnny Hallyday, Dan Bigras, Maxime Le Forestier, Ferhat Imazighen Imoula, Leny Escudero, Dédé Fortin, Joan Baez, Hugues Aufray, Marc Lavoine, Peter, Paul and Mary, Luigi Tenco, Ornella Vanoni, Marc Robine, Ivano Fossati (it), Renzo Gallo (it),   Sunlights. 1964’te Holandalı Peter Blanker. 2013 yılında La Perdita Generacio adlı grup « La dizertanto » adıyla esperanto diline uyarladı.

Peter, Paul and Mary, ABD’de Viêt Nam savaşının başlarında bu şarkıyı söylediler. 1963-64’te Asker Kaçağı’nı Fransa’da söylemek 1954’teki kadar sorunlu değildi.

Boris Vian (10.03.1920-23.06.1959; Romancı, varoluşcu, trompetist, şarkıcı) “Asker Kaçağı”nı 1954’te  Fransa’nın yenilgisiyle biten Hindiçini  savaşının (1946-1954) sonunda yayınlamıştı.Bu sırada Cezayir savaşı başladı. Bu nedenle, o sıralar, şarkının sözleri epeyce sansüre uğradı. Yayını “yurtseverlik” karşıtı olduğu iddiasıyla radyoda yasaklandı.

Dün Ülker bir rastlantı sonucu Serge Reggiani’nin bir diskini koydu arabanın disk çalarına. “Asker Kaçağı”nı da söylüyordu. En sevdiğim yorum. 1965-66 Paris günlerini, 50 yıl öncesini, sefil gençliğimi anımsadım.

Okuyacağınız çeviri şiirin özgün halidir. Kadim dostum Yunus Çakır çevirdi.

Özdemir İnce                                                                                   10 Ağustos 2015

***

ASKER KAÇAĞI

Size bir mektubum var  sayın Başkan

Vaktiniz olursa okursunuz belki

Askeriyeden bir celp aldım ki

Cepheye  gidecekmişim ben de

Çarşamba akşamından önce

 

Böyle bir şey yapmayacağım

Bay Başkan yapmayacağım asla

Zavallı insanları öldürmek için

Gelmedim ben bu dünyaya

 

Sizi kızdırmaya hiç niyetim yok

Ama söylemek zorundayım  ki

Çoktan aldım kararımı

Askerden kaçacağım  ben

 

Doğdum doğalı

babamın öldüğünü gördüm

Kardeşlerimin çekip gittiğini gördüm

Ve çocuklarımın ağladığını

 

Nasıl da acı çekti annem

Şimdi kara toprağın altında

Umurunda değil  artık bombalar

Umurunda  değil mezar kurtları

 

Hapisaneye düştüğüm zaman

Karımı çaldılar benden

Ruhumu çaldılar benden

Hapisaneye düştüğüm zaman

Bütün geçmişimi çaldılar

 

Yarın sabah olur olmaz

Kapayacağım evimin kapısını

Ölü yılların suratına

Alıp başımı düşeceğim yollara

 

Hayatımı dileneceğim artık

Fransa’nın tozlu yollarında

Brötanya’dan Provans’a kadar

Boyun eğmeyin diyeceğim insanlara

Emirmiş, celpmiş katiyyen dinlemeyin

Savaşa asla gitmeyin

Yapmayın böyle bir sersemlik

 

Can vermek gerekiyorsa eğer

Vatan uğruna

Siz önden buyurun  lütfen

Çok yakışır size

Örnek olun herkese

İyilik abidesi Sayın Başkan

 

Peşime adam  salarsanız

Lütfen haber verin jandarmanıza

Silah olmayacak üzerimde

Ateş edebilirler hiç korkmadan.

 

BORİS VİAN’ın ağzından söyleyen YUNUS ÇAKIR